Modiwl 2: Trafnidiaeth

Bydd disgyblion yn dysgu am yr amrywiol effeithiau rhwng gwahanol fathau o drafnidiaeth. Byddant yn darganfod nad yw ein defnydd presennol o drafnidiaeth yn gynaladwy, ac yn cael eu hysgogi i ddod o hyd i ddulliau trafnidiaeth sydd ddim yn niweidio’r blaned. Byddant yn dysgu rhywbeth am hanes trafnidiaeth yn eu hardal nhw, a rhai o’r ffactorau sydd wedi arwain at newidiadau. Byddant yn gallu defnyddio amserlenni i gynllunio teithiau, ac yn dechrau datblygu sgiliau cyfweld. Byddant yn gweithio gyda’i gilydd i wneud cynllun trafnidiaeth ranbarthol gynaladwy.

Gwybodaeth

Mae trafnidiaeth yn gyfrifol am tua 40% o’n hallyriadau CO2 yn y DU.
Mae’r rhan fwyaf o hyn yn ganlyniad i hedfan a gyrru.
Bydd y carbon deuocsid a ryddheir yn uchel yn yr atmosffer gan awyrennau yn gwneud mwy o niwed nac ar lefel y ddaear.
Mae trenau yn rhyddhau llai o allyriadau, fesul teithiwr, na cheir ac awyrennau, ac mae bysiau yn rhyddhau llai fyth.
Adeiladwyd rheilffyrdd yn yr oes Fictoraidd. Arferent gael eu gyrru gan lo ac roedd ganddyn nhw ôl troed carbon fwy nag sydd ganddyn nhw nawr. Fe’u defnyddiwyd i gludo pobl ar eu gwyliau i’r arfordir, a nwyddau ar hyd a lled y wlad.
Mae llawer o reilffyrdd wedi diflannu. Mae hyn o ganlyniad i gynnydd mewn traffig ffordd, a gan nad oedd angen rhai rheilffyrdd ar gyfer pethau penodol fel chwareli ar ôl i’r chwareli gau.
Gyrrir trenau modern gan ddisel (llygrwr mwyaf) neu drydan.
Mae’n debygol mai cerbydau trydan yw’r dull trafnidiaeth mwyaf cynaliadwy i’r DU i’r dyfodol. Bydd rhwydwaith o fysiau yn cludo pobl ar deithiau pell a bydd y rhan fwyaf o geir yn drydan.
Ceir cyfyngiadau ymarferol i faint o ynni adnewyddol y gallwn ei ddefnyddio dros yr ychydig ddegawdau nesaf, sy’n golygu bod angen i ni deithio llai a blaenoriaethu’r siwrneiau pwysicaf.
Mae hyd yn oed cerbydau trydan yn defnyddio ynni a deunyddiau er mwyn eu gwneud – bydd angen i ni deithio llai
Mae cerdded a beicio yn dda i’r amgylchedd ac yn well i’ch iechyd

Sgiliau

Sgiliau archwilio - cyfansymu, delio â, a dehongli data
Defnyddio amserlenni
Dehongli mapiau
Dilyniannu digwyddiadau - sut a pham fod hanes trafnidiaeth leol wedi datblygu
Dechrau datblygu sgiliau cyfweld, gwrando a recordio
Dechrau datblygu sgiliau cynllunio rhanbarthol

Byddwch angen

Byddem yn eich annog i gasglu adnoddau a deunyddiau ychwanegol i wneud y prosiect yn berthnasol i'ch ysgol. Disgrifir y rhain ymhob gweithgaredd ac fe'u rhestrir yma hefyd:

1. Arolwg Trafnidiaeth

Clipfyrddau, pensiliau a phapur

3. Symud o Le i Le

Mapiau o’ch ardal leol (neu fatiau llawr gyda lluniau’r ardal o’r awyr)
Amserlenni trafnidiaeth gyhoeddus leol

4. Teithio Amser

Mapiau hanesyddol o’r rhanbarth

6. Gwestai Cudd

Ymweliad gan aelod o’r gymuned leol sy’n ymwneud â materion trafnidiaeth – gall y person yma fod yn gynrychiolydd o’r rhwydwaith rheilffyrdd, yr orsaf fysiau, neu rywun sy’n rhedeg siop feiciau er enghraifft.

7. Cynllunio Rhanbarthol - Trafnidiaeth